Wyjście Wielkiej Brytanii z Unii będzie jak trzęsienie ziemi

Wysoko.

Dwa tygodnie temu doszło do gwałtownego zwrotu w sondażach. Wcześniej nieznacznie, ale stale prowadzili w nich zwolennicy pozostania w Unii. Ale od kilkunastu dni górą w nich są Brytyjczycy opowiadający się za Brexitem.

Jaka fala ich niesie?

Zwolennicy wyjścia z Unii odwołują się kwestii migracji. To jest temat, który obóz Bremain wpędza w zakłopotanie, oni sami nie wiedzą, co powiedzieć w tej sprawie. W ostatnich dniach Partia Pracy próbowała przełamać ten impas i zmobilizować swoich wyborców, ale wyglądało to niewiarygodnie, gdyż lider tego ugrupowania wcześniej podzielił swoich zwolenników wypowiedziami na temat migrantów, mówiąc, że potrzebne są ostrzejsze regulacje w tej sprawie. Dziś laburzyści są podzieleni w najważniejszych kwestiach, jak chociażby migracja, więc mają poważne problemy z mobilizowaniem własnych wyborców.

Tyle, że żadna z kwestii, które Pan teraz wymienił, nie pojawiła się ostatnio. To stare problemy, tymczasem sondaże w Wielkiej Brytanii przechyliły się nieoczekiwanie na rzecz Brexitu dwa tygodnie temu. Co było tego powodem?

Po części to kwestia zmiany strategii - zwolennicy Brexitu w ostatnich dniach zaczęli dużo większą wagę przywiązywać do kwestii migracji niż wcześniej. Nowego paliwa dostarczyła im niedawna umowa między UE i Turcją. Obóz Brexitu twierdzi, że Turcja niedługo dołączy do Unii, a w ten sposób tysiące muzułmanów zyskają prawo swobodnego przemieszczania się po Europie. Brytyjczycy się tego autentycznie obawiają. Tym można uzasadnić tę niedawną zmianę w sondażach.

To wystarczyło do tak poważnej zmiany?

Oddzielna sprawa to wiarygodność polityków zaangażowanych w kampanię - zwłaszcza tych po stronie obozu Bremain. Powszechnie uważa się, że przesadzają w swoim straszeniu. Poza tym Brytyjczycy bardziej ufają zwolennikom Brexitu: Borisowi Johnsonowi, Michaelowi Gove’owi i Nigelowi Farage’owi. Ludzie im wierzą, bowiem ci politycy są bardziej charyzmatyczni. To taki typu polityków, z którymi wyborcy chętnie spotkaliby się w pubie przy piwie. Są przeciwieństwem obecnie rządzących elit, które są postrzegane jako aroganckie i oderwane od rzeczywistości.

Zaskakuje mnie Pan. Z perspektywy Polski David Cameron to chyba najlepszy premier we współczesnej Europie. Nie bał się przeprowadzić trudnych reform - ale w ich wyniku brytyjska gospodarka odżyła. Cameron zdołał wygrać wybory w 2015 r. Wtedy Brytyjczycy mu zaufali.

Czemu teraz widzą w nim aroganta?

Tak, to kluczowe pytanie. Długo wydawało się, że Cameron to odnoszący sukcesy polityk. Ale wygląda na to, że popełnił błąd z kampanią wokół referendum. Od samego początku wszystko idzie z nią nie tak. Przede wszystkim nikt do końca nie wie, jakie mogą być konsekwencje Brexitu. Większość ekspertów twierdzi, że odbije się to negatywnie na naszym PKB, podają wyliczenia, które są mało czytelne. A nikt na przykład nie policzył i nie podał prostego komunikatu, na przykład każda brytyjska rodzina po wyjściu z UE straci 4300 funtów rocznie.

Ostatnio widziałem ładny filmik przygotowany przez zwolenników Bremain, który pokazywał, że każdy Brytyjczyk za funta zainwestowanego w Unii, dostaje z powrotem 10 funtów.
Właśnie o taką kampanię mi chodzi. Ale pytał pan o Camerona. Proszę pamiętać, że na jego wiarygodności mocno zaciążyła sprawa z Panama Papers. Nie zrobił nic złego, ale ciąży mu sam fakt, że jego nazwisko przewinęło się w takim kontekście, co dało pole do przypuszczeń, że ma on coś w tej sprawie do ukrycia. Jest jeszcze jeden czynnik, który sprawia, że tak wielu Brytyjczyków jest gotowych wyjść z Unii. To wpływ coraz mocniejszych eurosceptyków. Oni mocno przesadzają, opisując słabości UE, ale znajdują posłuch u wyborców. Proszę zwrócić uwagę, jak o Cameronie pisze na przykład konserwatywne „Sunday Telegraph”, czy „Daily Mail”. One przedstawiają go jako słabego, aroganckiego, oderwanego od ziemi przywódcę. I to działa.

Jak Pan ocenia sposób, w jaki Bruksela włącza się w kampanię referendalną na wyspach? Słuchając wypowiedzi niektórych tamtejszych polityków mam wrażenie, jakby oni naprawdę chcieli, by Wielka Brytania przestała być członkiem Unii.

Na pewno wielu zwolenników sfederalizowanej Europy obwinia Wielką Brytanię za to, że Londyn nie dość wspiera ich ambicje. Owszem, brytyjski rząd nigdy nie podzielał ich planów, ale też trudno uznać za winnego fiaska ich planów. Próby federalizacji Europy blokują przede wszystkim Francja i Niemcy, które nie potrafią uzgodnić, co tak naprawdę ma ona oznaczać. Natomiast jestem przekonany, że wszyscy w otoczeniu najważniejszych osób w UE: Donalda Tuska, Jean-Claude Junckera i Martina Schulza wiedzą, że Brexit wyrządziłby Unii wielkie szkody. Już teraz przez cały kontynent przelewa się fala eurosceptycyzmu, wyjście Wielkiej Brytanii z UE jeszcze by ją wzmocniła.